Την Παρασκευή 24 Μαΐου 2019, η ECTAA (European Travel Agents’ and Tour Operators’ Association) κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ανταγωνισμού καταγγελία κατά της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορέων (ΙΑΤΑ), για παραβίαση των άρθρων 101 και 102 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Η ECTAA οδηγήθηκε σε αυτή την κίνηση μετά από ανεπιτυχείς διαπραγματεύσεις ετών για τον εκσυγχρονισμό και την εξισορρόπηση του συστήματος διανομής αεροπορικών εισιτηρίων. 

Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ τουριστικών γραφείων και αεροπορικών εταιρειών έχουν εξελιχθεί και πλέον δεν έχουν καμία σχέση με την πρότερη κατάσταση «πρακτόρευσης». Η στάση των αεροπορικών εταιρειών έναντι των τουριστικών γραφείων είναι πλέον ευθέως ανταγωνιστική όσον αφορά τη διανομή των εισιτηρίων, ενώ παράλληλα έχουν εγκαταλειφθεί οι παραδοσιακές συμφωνίες απόδοσης προμήθειας στα τουριστικά γραφεία για την πώληση των αεροπορικών εισιτηρίων.

Σταθερό, παρ’ όλα αυτά, παραμένει το γεγονός ότι οι αεροπορικές εταιρείες επιβάλλουν πολύ αυστηρούς, μονομερείς και δυσανάλογους συμβατικούς περιορισμούς στα τουριστικά γραφεία για την διανομή των εισιτηρίων, μέσω του IATA Passenger Agency Programme (PAP). Το PAP όμως είναι δομημένο και εξακολουθεί να λειτουργεί με βάση τις παραδοσιακές αρχές της σχετικής συνεργασίας, το δε συμφωνητικό «Passenger Sales Agency Agreement», που κάθε πιστοποιημένο από την ΙΑΤΑ τουριστικό γραφείο είναι υποχρεωμένο να υπογράψει, έχει συνταχθεί προ 40 ετών και δεν συνάδει πλέον με την σημερινή οικονομική πραγματικότητα.

Οι προσπάθειες της ECTAA στόχευαν πάντα σε ένα ισότιμο περιβάλλον λειτουργίας μεταξύ όλων των καναλιών διανομής, έτσι ώστε να προφυλάσσονται τα συμφέροντα τόσο των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων. Όλες οι προσπάθειές της να επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός του PAP και να υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές έχουν συστηματικά απορριφθεί.

Ένας σημαντικός αριθμός κρίσιμων σημείων έχουν ήδη εντοπιστεί στο PAP, τα οποία σύμφωνα με την άποψη της ECTAA, περιορίζουν τον ανταγωνισμό στην διανομή και αγορά των αεροπορικών εισιτηρίων. Στην πραγματικότητα, η εφαρμογή του PAP ως κυρίαρχο σύστημα είναι που περιορίζει τις συνθήκες ανταγωνισμού.

Ενώ λοιπόν το PAP έχει άμεσες και δαπανηρές επιπτώσεις τόσο στις εμπορικές πολιτικές και την οικονομική κατάσταση των τουριστικών γραφείων, όσο και στην έμμεση διανομή των εισιτηρίων, τα τουριστικά γραφεία δεν έχουν λόγο στη λήψη αποφάσεων και καμία αρμοδιότητα στον καθορισμό των κανόνων λειτουργίας του. Αυτό συμβαίνει επειδή στην διοίκηση του PAP –IATA Passenger Agency Conference– συμμετέχουν μόνο εκπρόσωποι αεροπορικών εταιρειών, οι οποίοι μονομερώς καθορίζουν τους όρους και κανόνες λειτουργίας του συστήματος.

Ήδη με την εφαρμογή του λεγομένου συστήματος New Generation ISS έχουν εφαρμοστεί σημαντικές αλλαγές. Μεταξύ άλλων, έχει εισαχθεί περιορισμός στις πωλήσεις των τουριστικών γραφείων, που τα υποχρεώνει αφενός να προπληρώνουν τις πωλήσεις τους από τη στιγμή που αυτές θα ξεπεράσουν ένα συγκεκριμένο όριο και αφετέρου να παρέχουν υψηλότερες και συχνότερες χρηματικές εγγυήσεις.

«Η έμμεση διανομή αεροπορικών εισιτηρίων έχει επικίνδυνα πληγεί από την εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης της ΙΑΤΑ, ενώ η διευκόλυνση των καταναλωτών στην αναζήτηση εισιτηρίων σε ένα πολύπλοκο περιβάλλον επιλογών, που περιλαμβάνουν ολοένα περισσότερες συμπληρωτικές υπηρεσίες, είναι απαραίτητη περισσότερο από ποτέ», δήλωσε ο Πρόεδρος της ECTAA Pawel Niewiadomski.

H ECTAA ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την έναρξη έρευνας, έτσι ώστε, αφού διαπιστωθούν, να εξαλειφθούν οι παραβιάσεις των κανόνων ανταγωνισμού από την πλευρά του Passenger Agency Programme της ΙΑΤΑ.

Σχετικά με την ECTAA
Η ECTAA εκπροσωπεί περίπου 70.000 τουριστικά γραφεία και διοργανωτές οργανωμένων ταξιδιών (tour operators) στην Ευρώπη, οι οποίοι παρέχουν συμβουλές, πωλούν υπηρεσίες μεταφοράς, διαμονής, αναψυχής και άλλες, όπως και συνδυασμένα προϊόντα, σε πελάτες που ταξιδεύουν για αναψυχή ή για επαγγελματικούς λόγους.

Σχετικά με την IATA
Η International Air Transport Association (IATA) είναι η διεθνής επαγγελματική ένωση αερομεταφορέων, η οποία εκπροσωπεί περίπου 290 εταιρείες, δηλαδή το 82% της συνολικής αεροπορικής κίνησης.

Σχετικά με το Passenger Agency Programme
Το Passenger Agency Programme δημιουργήθηκε από την IATA ως ένα παγκόσμιο σύστημα εξυπηρέτησης και ρύθμισης των κανόνων διανομής αεροπορικών εισιτηρίων μεταξύ των (πιστοποιημένων) τουριστικών γραφείων και των (ΙΑΤΑ) αεροπορικών εταιρειών. Για να συμμετέχουν στο σύστημα, τα τουριστικά γραφεία πρέπει να υπογράψουν το Passenger Sales Agent Agreement, μια συμφωνία που περιγράφει τις συμβατικές τους δεσμεύσεις σε αυτό.